Milletvekili seçimi için sandık başına gidiyoruz. Kayıtlı 42 milyon 533 bin 41 seçmen 158 bin 700 sandıkta oy kullanacak.

14 siyasi partinin katılacağı, 85 seçim bölgesinin bulunduğu seçimde 699'u bağımsız, toplam 7 bin 394 aday yarışacak.

Vatandaşlar, seçmen bilgi kağıtları ve geçerli kimlik belgeleriyle oyunu verecek. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Vatandaşlara TC kimlik numaraları sorulmayacak.

Seçmen bilgi kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdanı) oy verebilecekler.

Bu belgelerden birini ibraz edemeyen seçmen oyunu kullanamayacak.

Belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlarınca düzenlenip onaylanan kimlik bilgileri geçerli olmayacak. Seçmenler, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) "www.ysk.gov.tr" internet sitesinden de hangi sandıkta oy kullanacaklarını öğrenebilecek.

Her seçmen, hangi sandık seçmen listesine yazılmış ise ancak o sandıkta oy kullanacak.

OY VERME SAATLERİ

Oy verme işlemi Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde 07.00-16.00 saatleri arasında, bu illerin dışında kalan diğer illerde ise 08.00-17.00 saatleri arasında yapılacak.

Yüksek Seçim Kurulu'nca belirlenen oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı bunları saydıktan sonra sıra ile oylarını kullanmalarına izin verecek.

Ceza infaz kurumları ve tutukevinde oy verme saat 08.00'de başlayacak ve Yüksek Seçim Kurulu'nca başka bir süre belirlenmemiş ise saat 17.00'de sona erecek.

OY VERME YERLERİ

Seçim günü sandık kurulu başkanı ve 6 üyesi, en geç saat 05.00 veya 06.00'da göreve başlayacak. Kapalı oy verme yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir serbestlik içinde vermelerini sağlayacak, dışarıdan içerisinin gözetlenmesine imkan bırakmayacak elverişli bölümlerde olacak.

Oy verme yerlerinin çevresi YSK tarafından özel olarak yaptırılan karton paravanlarla kapatılacak. Sandıkların, kapalı oy verme yerinin ve sandık kurulunun yerleştiği yer merkez olmak üzere 100 metre yarıçaplı alan "sandık alanı" olacak.

Sandık alanında, ancak sandık kurulu başkan ve üyeleriyle oy vermek üzere gelen seçmenler, siyasi partilerin gözlemcileri, adaylar ve gözlemcileri bulunabilecek.

Başka hiç kimse sandık alanına giremeyecek. Gözlemciler, hangi siyasi partinin veya bağımsız adayın gözlemcisi olduklarını yazılı belge ile kanıtlamak zorunda olacaklar.

Adaylar ile gözlemciler, ceza infaz kurumları ve tutukevlerine konulan sandıklarda ise sandık başı işlemlerini izlemek üzere sandık başında bulunabilecekler. Ancak bu yerlere giriş ve çıkışlarda cezaevi idaresince alınan tedbirlere uymak zorunda olacaklar.

GEBE, HASTA, ENGELLİ VE YAŞLILARA ÖNCELİK

Seçim günü, sandık başına gelen seçmenler, sandık kurulu önüne kurul başkanı tarafından sıra ile birer birer alınacak. Gebeler, hastalar, engelliler ve yaşlılar sırada bekletilmeden oylarını kullanabilecek.

Sandık başında, seçmene vereceği oy hakkında hiçbir kimse müdahale, telkin veya tavsiyede bulunamayacak. Hiçbir seçmen oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalmayacak.

Oyunu kullandıktan sonra sandık başından ayrılmayan seçmene sandıkkurulu başkanı uzaklaşması gerektiğini hatırlatacak. Seçmen yine orada kalırsa, güvenlik kuvvetlerince uzaklaştırılacak.

Yardıma muhtaç ve engelli olanlar ise oylarını birinin yardımıyla kullanacaklar. Ancak bir seçmen birden fazla kişiye yardım yapamayacak.

Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık alanında yardım edilemeyecek. Bu durumdaki kişilere sormaları halinde sandık kurulu başkanı tarafından belirlenen çerçeve içerisinde açıklamalarda bulunulabilecek.

Sandık başlarında oluşan oy verme kuyrukları sandık kurulunun bir üyesi tarafından sürekli denetlenecek. Bu üye, kuyrukta daha önce oy kullandığı belirlenen parmağında çıkmaz boya bulunan seçmeni uyaracak. Uyarı dikkate alınmazsa bu kişiler güvenlik kuvvetlerince sandık mahallinden uzaklaştırılacak.

"EVET" VEYA "TERCİH"

Seçmenler, sandık kurulu başkanından alacakları birleşik oy pusulası ve mühürle kapalı oy verme yerine girecekler. Burada oyunu vereceği partinin ambleminin veya bağımsız adayın isminin altındaki yuvarlak içerisine "Evet" veya "Tercih" mührünü basacak, pusulayı zarfa koyarak sandığa atacaklar.

Seçmenler, oylarını sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesindeki isimlerinin karşısını imzalayacak. Mükerrer oy kullanımını önlemek için oyunu kullanan seçmenin sol işaret parmağı çıkmayan boya ile boyanacak.

Sandık kurulu başkanı oyunu kullananların seçmen bilgi kağıtlarının arkasını imzalayıp mühürleyecek.

OYLARIN TASNİFİ

Sandıklar, sandık seçmen listesindeki seçmenlerin tamamı oy kullanmış olsalar dahi, oy verme için belirlenen sürelerin bitiminden önce açılamayacak.

YSK'nın belirlediği esaslara göre, hangi seçmen tarafından atıldığı belli olacak şekilde imza, mühür veya işaret taşıyan, arkasında sandık kurulu başkanlığının mühürü bulunmayan oy pusulalarının yanı sıra hiçbir yerine "evet" ve 'tercih" mühürü basılmamış oy pusulaları geçersiz sayılacak.

Birden fazla siyasi partiye ayrılan alana basılmış veya taşmış "evet" veya "tercih" mühürlü oy pusulaları da geçersiz olacak.

OY PUSULASI

Çekilen kura sonucu siyasi partiler, birleşik oy pusulasında sırasıyla; Aydınlık Türkiye Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Saadet Partisi, İşçi Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Halkın Yükselişi Partisi, Özgürlük ve Dayanışma Partisi, Genç Parti, Demokrat Parti, Liberal Demokrat Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Adalet ve Kalkınma Partisi, Emek Partisi ve Türkiye Komünist Partisi olarak yer alacak.

İlk kez bağımsız adayların isimleri de birleşik oy pusulasında bulunacak. YSK bu nedenle oy pusulalarının alta ve yana doğru genişletilmesine karar verdi. Pusulaların üst bölümünde siyasi partilere, alt ve yan bölümlerinde bağımsız adayların isimlerine yer verilecek.

TUTUKLULARIN OY KULLANMASI

Bugün ceza infaz kurumları ve tutukevlerine de sandık konulacak. Sandığın konulacağı yer, cezaevi idaresinin de görüşü alınarak, ilgili ilçe seçim kurulu başkanının nezaretinde belirlenecek.

Tutuklular, yeterli güvenlik tedbiri alındıktan sonra, ceza infaz kurumları ve tutukevi idaresinin belirleyeceği bir düzen içinde oy kullanacakları sandık bölgesine getirilecek.

Tutukluların serbest ve gizlilik içinde oylarını kullanmaları sandık kurulu tarafından sağlanacak. Ceza infaz kurumlarına, tek bir tutuklu bulunsa dahi sandık konulacak.

Ancak, kimin kime oy verdiği ortaya çıkacak sayıda az tutuklunun oy kullandığı sandıklardaki oylar yerinde açılmayıp, yakındaki bir sandıkta kullanılan oylar arasına karıştırılacak.

SONUÇLAR NASIL BELİRLENECEK?

Gümrük kapılarında kullanılan oylar, Türkiye barajının belirlenmesinde ve her seçim çevresinde etkili olacak.

YSK'nın belirlediği esaslara göre, seçim sonuçlarının belirlenmesinden önce Türkiye genelindeki toplam geçerli oylar tespit edilecek.

Bu oylara gümrük kapılarında kullanılan toplam geçerli oylar eklenecek. Bu şekilde belirlenecek toplam oy sayısının yüzde 10'unu aşan siyasi partiler, milletvekili çıkarmaya hak kazanacak.