İstanbul Lokantacılar Odasının bir süredir yürüttüğü çalışmalarda sona gelindi. Oda Başkanı Sait Karabağlı gazetemize çok özel açıklamalarda bulundu. Karabağlı’ya göre esnaf artık yemek kuponu uygulamaları yapan firmaların tekeline düşmeyecek, üyesi olduğu odanın kontrolündeki uygulamadan gönül rahatlığıyla yararlanabilecek. İnternet üzerinden yemek siparişinde de yeni dönem başlıyor.

Tecrübeli iş adamı ve yönetici ile gerçekleştirdiğimiz özel görüşmede 106 odayı ve 81 ili ilgilendiren çok önemli ayrıntılar gün yüzüne çıktı. Binlerce esnafı dolaylı olarak, milyonlarca nüfusu da yakından ilgilendiren yemek kartı uygulamasında devrim niteliği taşıyan adımın tüm ayrıntıları ilk kez Şişli Gazetesi aracılığıyla kamuoyuna sunuyoruz.


“ESNAF MECBUR KALIYOR”


Yemek kartı kuponu sistemi iki firma ile başladı, daha sonra beşe çıktı. Şimdileri beş firma var diye biliyoruz. Bunların üçü Fransız firması. Zamanla tekelleştiler.  Lokantacı sisteme kendiliğinden üye olmuyor, adeta zoraki üyelikler var. Aldıkları komisyonun büyük miktarını işverene sunuyorlar. İşveren çalıştırdığı işçinin cebine yemek kartı kuponlarını yükletiliyor. Çalışan gariban işçim, memurum piyasaya çıkıyor, nakit ödeme imkânı yok…  Semtin esnafı da ahlaki ve etik olarak geleni geri çevirme lüksü içinde değil. Mecburen o kartı kabul ediyor, arıyor firmayı, beni de dahil et diyor. Sistem böyle yürüdüğü için karşı taraf bizi kaale bile almıyor. Bu sistem sadece yemek için geçerliyken zamanla markette, bakkalda, berberde ve loto bayilerinde bile kullanılmaya başlandı. En sıkıntılı yönü KDV’siz, vergisiz bir ay süreyle piyasada dolaşması. 45 gün süreyle para piyasada dönüyor, bir aylık sürede esnaf parasını alıyor. Bazı durumlarda ise komisyon yükseliyor.



“HEDEFE KİLİTLENDİK…”


Sorun alternatif olmadan çözülemiyordu. Esnafa seçenek sunmak için büyük bir sermaye ve organizasyon gerekiyordu ancak odamızın mali gücünün bunu karşılaması mümkün değildi. Bu işin yerli bir bankayla finansman sağlanmasının ardından hayata geçmesi için son aşamadayız. Kollektif bir çalışma ile, yüzde üç gibi bir komisyonla çalışmamızı piyasaya sunacağız. İlk aşamada A planımız devreye girecek ama  B planımızda hazır, hedefe kilitlendik.



İŞTE B PLANININ AYRINTILARI…

Kamusal alanda çalışmaları başlattık. Teknik altyapı hazırlandı. Sistemi tamamen devrede tutabileceğimiz kanuni zemini oluşturmaya çalışıyoruz. Yemek kartı sistemi tamamen devre dışı kalacak, vatandaş cebindeki parayla istediği yerde alışveriş yapabilecek. Bir sıkıntı da vatandaşın tercih hakkını kullanamamasıdır. Beslenme sağlığı açısından da önemli bu. Mevzuat çalışmamızı başlattık. İnşallah başaracağız. Boykotlarımız ses getirdi, bunu kamuoyuna da duyurduk. İşin içinde olmayan insanlar “almayın” diyordu, bilmiyorlardı işin gerçek yüzünü. Bunları anlatmış olduk. İnşallah sistem kısa sürede revize edilecek.



YENİ BİR DÖNEME GİRİLECEK…


 Aynı zamanda Türkiye Lokantacılar Federasyonunda görevliyim. 106 odanın müşterek aldığı kararla bu işte görevlendirildim, ar-gesini de ben yapıyorum. 106 odayı ve 81 ili temsilen tek imza yetkisi bende. Hiçbir hizmet üretmeden yüzde on komisyonla çalışanlar var. Federasyonun tamamının faydalanacağı kendi şirketimizi kuruyoruz. Bu odaların hem mali kalkınması yönünde aynı zamanda da oraya aktarılan fonların öncelikli olarak şartname ile eğitimde kullanılmasına yönelik çalışmamız var.



“DİK DURUŞ SERGİLENMELİ”


Söz konusu çalışmalarımızda esnafın dik duruş sergilemesi çok önemli. Üç gün süreyle boykot etsek, bu sorun bitmiş olacak. Şişli bölgesinde 670 üyem var. Bu üyelere ulaşmak, çalışmalarımızı güçlendirmek  gerekir. Bu nedenle Şişli Gazetesi ekibine önemli görev düşmektedir. Göreviniz ulusaldan daha önemli.



İŞTE ESNAF BÖYLE HAYKIRIYOR…

ÇETİN MÜJDE

Yüzde 8 vergi ödemenin yanı sıra bir de yüzde 8 komisyon veriyorsun. Bir-iki ay arasında da paranı kullanıyorlar. Nakit paranı iki sonra alıyorsun. Yüzde 75’e kadar indirim yapanlar var. Bu tür çalışmalar bir nevi esnafın kökünü kazıyor. Yapılan anlaşmalar çerçevesinde müşteriler yönlendiriliyor, bu tür kişilere zamanla göbek bağlamak zorunda kalıyorsun. Ciddi maddi gücü olanlar ayakta kalacak. Orta ve küçük ölçekli esnaf batacak. Para kazanmak, ayakta kalmak zorlaşıyor. Sorunlarımızı yazsam kitap olur. Artık boğazımıza kadar geldi.


EVREN TURAN

Komisyon olarak zararları var, benim kar ortağım gibiler. Sigara satışının bile yüzde 3-4 karı varken onların yüzde sekiz karı var. Şu an tekel oluşturdular, sanırım yapacak bir şey yok bu konuda. İş artık esnaflardan çıkmış, kurumların sahipleri ve yöneticileri olabilirse bize yardımcı olabilirler.


SUAT AKKOYUN

Bugünkü ekonomik koşullara baktığınızda bankalar yüzde 2-3 komisyon alırken söz konusu yemek kartı vb. uygulaması yapan firmalar yüzde 7’nin üzerine KDV koyarak işlem yapıyorlar, bu bazı kurumlarda değişebiliyor. Masraflar bizim için büyük maliyet anlamına geliyor. İşletme giderlerimizle birlikte malın maliyetini de üstüne koyunca kar marjı ayakta kalmamızı imkansız kılıyor. Yüzde sekiz ile resmen karıma ortak olmuş oluyor.