ÇETE NEDİR, KİMDİR?

Türk Dil Kurumu’nun sözlüğüne göre;

Yasa dışı işler yapmak veya etrafındakileri korkutmak amacıyla bir araya gelmiş topluluk.

VEYA

Ordu birliklerinden olmayan silahlı küçük birlik… Yani Kurtuluş Savaşı yıllarında vatan topraklarını işgal eden düşmanları yurttan atmak için kurulan gönüllü vatanseverler birliği...
Mesela o çetelerden biri olan Urfalı Çeteler, Kurtuluş Savaşı’nda büyük mücadeleler vermiş 11 Nisan 1920 tarihinde bir destan yazarak şehri düşman işgalinden kurtarmıştır. Düşmanın üstün silah gücü, kötü hava şartları ve maddi imkansızlıklar Urfalı kahramanları yıldırmamış, vatanını ve namusunu korumak için iman gücü ile düşmanı Urfa’dan atmışlardır. İşte bu kurtuluş mücadelesindeki kahramanlıklar da türkülere hoyratlara yansımıştır.

Tılfındır Hastane - Mehmet Türkoğlu - Bu Türkünün Yöresi Urfa

Tılfındır hastane karşıma karşı
Zalim Fransız’ın bomba atışı
Urfa çetelerin süngü takışı

Di yeri*** yeri yeri kumandanlarım yeri
Çetelerin gidiyor dönmüyor geri

Kolumu salladım toplar oynadı
Kara taş içinde çete kaynadı
Yaşasın Urfalılar teslim olmadı

Di yeri yeri yeri kumandanlarım yeri
Çetelerin gidiyor dönmüyor geri

(*** Yeri: Şanlıurfa’nın yerel ağzına göre ‘yeri’, yürü anlamında kullanılır.)

Peki günümüz Türkiye’sine göre 'ÇETE' ne demek?

Biri, yine kamuoyundaki anlayışa göre, ‘Devleti’ korumak ve ‘Derin Devletçiler’in sempatisinden yararlanıp, eylemler yapan, ‘Devlet’ adına sokağa inen, ancak karşılığında da çek-senet işinden başlayıp açıkça gangsterliğe kadar uzanan bir faaliyet alanına sahip olurlardı.

Bunlar, tam anlamıyla mafya özentileridirler. İçlerinde çok ünlü babaları barındırırlar. Devlet için çalıştıklarını söylerler, karşılığında da uyuşturucu başta olmak üzere her türlü yasa dışı işe girerler ve kolluk güçlerinden müsamaha görürler. Hatta zaman zaman (özellikle 1990’larda) Jandarma, Polis veya MİT tarafından da kullanıldıklarına inanılır. Taşaron olarak birçok suikast, faili meçhul cinayete katıldıkları da bilinir.
İkincisi ise, çıkar hesabı fazla ön plana geçmeyen grupların kurdukları Çete’lerdir. Aralarında emekli askerler, emekli polis ve kendilerine “vatansever” diyen kimi sivillerden oluşur. Genelde, bunların da Devlet’in çeşitli güvenlik kurumlarıyla ilişkileri vardır. Gizli bir destek, taktik alırlar. Korunurlar. (Mehmet Ali Birand, 3 Haziran 2006)

Halk arasında 'ÇETE'nin anlamı;

Çete; yasadışı eylemlerini gerçekleştirmek için bir araya gelmiş kirli sakallı adamlar grubu…

Ya da

Düzenli olarak, yasanin çerçevesi disinda olabilen ortak etrkinliklere katilma amaciyla bir araya gelen biçimsel olmayan bir grup…
****
Türkiye’de çetelere verilen isimler.