İnternet sitelerinin reytingini gösteren alexa.com'un verilerine göre de hem dünyada hem Türkiye'de en çok ziyaretçi alan sitelerin başında haber siteleri geliyor.

Sayıları giderek artan haber siteleri gazetecilere yeni bir akış açısı ve iş imkanı da kazandırırken, reklamveren içinde önemli bir mecra haline geldi. Hedef kitleye hızlı ulaşım, takip edilebilirlik, hedef kitleye nokta atışı gibi sağladığı avantajlardan dolayı reklamverenler haber sitelerini "öncelikli" mecralar listesine aldı. Haber sitelerinin reklam gelirleri 40 milyon dolarlara kadar çıktı. Bu rakamın 2013 yılına kadar 180 milyon euro seviyeleri çıkacağı tahminleri yapılıyor.

1.5 milyon kişi bir sitede

Günlük 1 milyon 350 bin ile 1.5 milyon arasında tekil ziyaretçiye sahip olan milliyet.com.tr Yayın Müdürü Ercüment İşleyen "Bugün internete çok da sıcak bakmayan reklamverenler, yakın gelecekte koltuklarını internet ile birlikte büyümüş kuşaklara bırakacak. Ve internet reklamcılığı gerçek sıçramasını işte o zaman yapacak" derken, Gazeteport Ekonomi Müdürü Açıl Sezen, internet haberciliğinin gelişimindeki farklılaşmanın reklamverenlere de yansıdığına dikkat çekiyor ve ekliyor: "Türkiye'de reklamveren artık reklamların tıklanma oranlarına bakıyor. Proje sponsorlukları da yapılmaya başlandı. Mesela bir ekonomi sayfasına 1 yıllık sponsor oluyorlar."

Reklamverenlerin internetin gücünün farkında olduklarını söyleyen Haberturk.com Genel Yayın Yönetmeni Gülin Yıldırımkaya ise "Son iki yılda genel reklam pastasında internete ayırdıkları pay ciddi anlamda yükseldi. Her yıl reklamlarımızda yaklaşık yüzde 130 artış oluyor" açıklamasını yapıyor.

Reklamın yüzde 20'sine talipler

Dünya çapında internet başdöndürücü bir hızla gelişiyor. Yeni iş modelleri, projeler ve akımlarla gelişen internet sektöründe dev bütçelerle alım satımlar, ortaklıklar sık sık gündeme gelmeye başladı. Bu alanda dev yatırımlar da söz konusu. Büyük yatırımların başını da medya kuruluşları çekiyor. Dünya medya devi Murdoch, kendi grubunun artık en büyük yatırımı internet gazeteciliğine yapacağını açıklıyor. BBC, internet ve dijital teknolojiye yapacağı yatırımdan dolayı 2 bin 500 kişiyi işten çıkarmaya hazırlanıyor.

Türkiye'deki gelişimde aynı hızla devam ediyor. Hürriyet.com, Milliyet.com, haberturk.com, Ntvmsnbc.com, netgazete, zaman. com.tr, turizmdebusabah.com, turizmgazetesi.com, internethaber.com, cnnturk.com, haber3.com, internetajans.com, gazeteport.com Türkiye'nin haber sitelerinden sadece birkaçı.

Türkiye'de haber sitesi olarak yayın yapan kuruluşların sayısı kesin olarak bilinmese de kurumsal olarak hizmet verenlerin 50-60 civarında olduğu yönünde tahminler yapılıyor.

Türkiye'de 20 milyon kullanıcısı olan internetteki bu siteler arasında ciddi bir rekabet de yaşanıyor.

İnternet haber siteleri reklamverenlerin ilgi alanına girmesiyle ortaya çıkan reklam mecrası da katlanarak büyüyor. Haber sitelerinin oluşturduğu reklam pastası 40 milyon dolar seviyesine ulaşmış durumda. 2013'e kadar bu büyüklüğün 160-180 milyon euro seviyesine gelmesi bekleniyor.

YouTube'da yapılanları biz de yapıyoruz

Türkiye'deki haber sitelerinin gelişiminin, Amerika ve Avrupa'ya kıyasla daha hızlı ve farklı olduğunu söyleyen Doğan Gazetecilik Dijital Kanallar İş Geliştirme Direktörü Çiğdem Toraman, bunun sebebini farklı iş kollarının gelişimine bağlıyor. Amerika'da ve Avrupa'da en çok ziyaret edilen sitelerde gazete sitelerinin yer almadığını kaydeden Toraman, "Türkiye'deki durumda ise listede ilk 10'da 4 gazete sitesi var. Bunlar da tamamen internet üzerinde başlamış ve gelişmiş. Gazete sitelerinin bu kadar öne çıkmasının nedeni haberden başka çok başarılı uygulamalara da yer veriyor olmamız. Biz haber sitelerimize yeni uygulamalar ekledik, interaktif olmasını sağladık. Yani gazete sitesini hem reklam gelirine hem de bir işe dönüştürdük. Onların YouTube'da yaptığını biz başka haber sitelerinde başka uygulamalarla yaptık" diyor.

Milliyet.com.tr 10 milyon YTL gelire yaklaştı

2002'de 7.5 milyon olan internet kullanıcılarının bugün 20 milyona gelmesinin hem okuyucuyu hem de reklamvereni internete çektiğini ifade eden milliyet.com.tr Yayın Müdürü Ercüment İşleyen ise "Bugün internete çok da sıcak bakmayan reklamverenler, yakın gelecekte koltuklarını internet ile birlikte büyümüş kuşaklara bırakacak. Ve internet reklamcılığı gerçek sıçramasını işte o zaman yapacak" diyor. Milliyet.com.tr'nin 2007 yılı başında planladığı 10 milyon YTL reklam geliri hedefini yakalamaya çok yakın olduğunu kaydeden İşleyen, çeşitli gelir getirici projeler ile 2008'de reklam hedefini yüzde 50 oranında artırmayı planladıklarını söylüyor. İşleyen, geçen yıl görüntülü haber yayınına geçerek bu alanda Türkiye'de bir öncülüğe imza attığını belirterek şunları söylüyor: "Önümüzdeki hedef gazete yazıişleri ile internet yazıişlerinin birleştirilmesi operasyonu. Böylece karşılıklı kaynak aktarımı ile daha zengin, daha güncel, daha sıcak bir gazete ve internet sitesi üretmek istiyoruz. Bugün milliyet.com.tr günlük 1 milyon 350 bin ile 1.5 milyon arasında tekil ziyaretçisi ile dünya çapında bir büyüklüğe ulaştı. Türkiye'de ise Google'dan sonra her gün en çok ziyaret edilen site ünvanını taşıyor. Milliyet.com.tr ziyaretçileri her gün ortalama 30-38 milyon arasında sayfa açıyor. Bu da sitenin reklam verenler açısından önemli bir sanal mecra olmasını sağlıyor."

Klasik reklamverenler de farklılaşıyor

Gazeteport Ekonomi Müdürü Açıl Sezen, internet haberciliğinin gelişimindeki farklılaşmanın reklamverenlere de yansıdığına dikkat çekiyor ve "Türkiye'de akıllı olan reklamveren artık kendi verdikleri reklamların tıklanma oranlarına bakıyor. Haber sitelerindeki reklamlar, sıradan banner reklamı yerine proje sponsorluklarına kayıyor. Mesela bir ekonomi sayfasına 1 yıllık sponsor oluyor. Dünyadaki trend de böyle" diyor. Gelecek yıl 7 milyon evde sınırsız internet olacağını ifade eden Sezen, bu rakamın internet haberciliğindeki büyümeye de işaret edeceğini söylüyor ve "İngiltere'de bunun örneği var. 4 sene önce internetin reklam pastası içindeki payı yüzde 1 iken bugün yüzde 9" diyor. Gazeteport'un 45 kişilik bir kadrosuyla günde ortalama 75-80 bin tekil bilgisayar kullanıcısına ulaştığını ifade eden Sezen, internet haberciliğinin gelişmesi için gerekenleri de şöyle sıralıyor: "Teknolojik altyapı iyi olabildiği ölçüde kendinizi geliştiriyorsunuz. İnternet fikri mülkiyetin korunması gerekiyor. Hit kirlenmişliğinin önüne geçilmesi lazım."

İnternet çok karlı hareket artacak

Hurriyet.com.tr Genel Yayın Yönetmeni Fatih Çekirge, "Hurriyet.com.tr'nin altı ay önce günlük 650 bin olan ziyaretçi sayısı bugün 1 milyon 200 bine ulaştı. Bu sayı ilerde daha da artacak çünkü internet kullanıcı sayısı artıyor. Sadece haberleşme değil farklı platformlar oluşuyor. Habercilik ise her geçen gün daha da profesyonelleşerek sürüyor" diyor. Pazarda hareketliliğin artacağını söyleyen Çekirge, "İnternetin imkanları ve hızı arttıkça ivme yükselecek. Gazeteyi hangi gelir grubunun aldığını tespit edemezsiniz ama internette en azından masasında bin dolarlık bir bilgisayarla işlem yapan, o eğitimde birine seslendiğinizi bilirsiniz. Ayrıca internet çok karlı bir uygulama. Baskı masrafınız yok" diyen Çekirge, tüketim kalıpları açısından da internetin çok daha karlı olduğunu söylüyor.

Hızlı ve kaliteli habere ihtiyaç duyuluyor

Boyut Yayın Grubu tarafından kurulan TurizmdeBuSabah.com, özellikle turizm sektörü ile ilgili verdiği haberlerle dikkat çekiyor. Turizm profesyonellerinin yakından takip ettiği site 7 yıldır yayın yapıyor. Türkiye'den insanların hızlı ve kaliteli habere ihtiyaç duyduğunu belirten TurizmdeBuSabah.com'un Haber Müdürü Eda Özsoy, "Biz daha önce Türkiye’de ilk kez Turkcell'in sunduğu Shubuo servisinde bunu denedik. Doğru dürüst tanıtım bile yapmadan 2 bin olan başlangıç abonemiz bir ay içinde 30 binleri geçti. Üstelik şimdilik habere ulaşmak bedava. Evde, ofiste, canınız ne zaman isterse ulaşıyorsunuz, yarım saat sonra bir de bakıyorsunuz ki yeni haberler anında girmiş. Bunlar okuyucu için inanılmaz kolaylıklar" diyor. ADSL’nin devreye girmesiyle yayınlarda bir patlama yaşandığına da dikkat çeken Özsoy, "ADSL’den önce TurizmdeBuSabah’ın 4-5 bin olan IP tık oranı bir anda 10-  11 binlere çıktı. Son iki yıldır ise istikrarlı bir yükseliş gösteriyoruz. Şu anda en kötü günde 15 binin üzerinde IP tıkı alıyoruz. Ortalama IP tıkımız 18 binlerde. Zaman zaman 25 bini yakaladığımız oluyor. Bir sektör yayını için çok iyi rakam" diyor.

Reklamlarımızda her yıl yüzde 130 artış var

Gazeteci Ufuk Güldemir tarafından 2001 yılında başlatılan haberturk.com daha sonra Habertürk televizyonu ve Habertürk radyo ile internetten doğan bir medya grubuna dönüştü. Haberturk.com Genel Yayın Yönetmeni Gülin Yıldırımkaya internet gazeteciliğinin en önemli avantajının okuyucuyu haberin içine dahil etmesi ve hız faktörü olduğunu söylüyor. Yıldırımkaya şöyle devam ediyor: "Okuyucularımız olan biteni öğrenmek için bir sonraki gün çıkacak gazeteyi ya da sıradaki haber bültenini beklemek zorunda kalmıyor. Saat sınırımız yok. 24 saat boyunca tüm gelişmeler anında yazılı olarak ekrana geliyor. Görüntüler için de beklemiyorlar, video haberlerimiz ile televizyona da gereksinimleri kalmıyor".  Yıldırımkaya, "Son 3 ayda kullanıcı sayımızda yüzde 60 artış oldu. Günde ortalama 1 milyon kişi haberturk.com'a giriyor, sayfa görüntüleme 8 milyon civarında" diyor ve her yıl reklamlarında yaklaşık yüzde 130 artış olduğunu söylüyor. 

ABD'deki haber sitelerine verilen reklamın toplamı 796 milyon dolar

Araştırma şirketi Nielsen'ın Newspaper Association of America için yaptığı araştırmaya göre Amerika'da 2007 yılının ikinci çeyreğinde haber sitelerine yapılan reklam harcamaları yüzde 19,3 oranında artarak 796 milyon dolara ulaştığı belirtiliyor. Aynı araştırmada yer alan bilgilere göre Amerika'da 59 milyon kişi olan internet kullanıcılarının yüzde 37,3'ü haberleri web sitelerinden takip ediyor. Bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 7,7'lik bir artış olduğunu gösteriyor. Amerika'da en çok ziyaret edilen ilk 100 haber sitesinin birincisi 13,8 milyon ziyaretçi ile New York Times. Onu 11,6 milyon ziyaretçi ile The Washington Post, 9,1 milyon ile USA Today ve 8,3 ile Wall Street Journal takip ediyor. İngiltere'de en çok bilinen ilk 10 haber sitesinden en az bir haber sitesini ziyaret edenlerin sayısı ise Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30 artarak 7,4 milyona ulaştı. The Daily Mail ise ziyaretçi sayısını yüzde 117 arttırarak 1,4 milyon kişiye çıkardı. Buna karşılık Financial Times ve Independent'ın ziyaretçi sayısı sırasıyla yüzde 51 ve yüzde 44 oranında arttı.

Hedef internetten canlı yayın

Ekim ayında yayın hayatına başlayan Odatv.com internette bir özel televizyon kurma projesinin bir parçası. Henüz yeterli altyapı olmadığı için web haber portalı olarak yayın hayatına başlayan sitenin 2010 hedefi internetten canlı yayın yapmak. Odatv.com Genel Yayın Yönetmeni Cihan Yavuz, "Aslında odatv.com projesi  internetten canlı yayın yapmak üzerine kuruluydu. Ona göre bir altyapı kurmaya çalıştık fakat Türkiye'nin internet altyapısı çok düşük, şu en  bağlantı hızımızı son 8 megabit'e (MB) çıkardılar. İsviçre'de normal ev bağlantısı 50 MB. ABD'den 100 MB aşağısıyla çalışılmıyor. Hedeflerimize ulaşamız için bizimle beraber Türk Telekom'un da yol alması gerekiyor" diyor. Hala videoları durarak izlediğimizi ve internetten televizyon kalitesinde görüntü alınamadığını belirten Yavuz,  "3G ihalesinden sonra bütün cep telefonu kullanıcılarının internet kullanıcısı olması bekleniyor. Pazarın çok büyüdüğünü düşünenler aslında henüz başlangıçta olduğumuz görecekler" diyor. Tüketim alışkanlıklarının gazetecilikte iş tanımlarını da değişeceğini söyleyen Yavuz, "En seri ve en hızlı olan kazanacak" diyor.  

REFERANS (Ebru Tuncay-Sevda Yüzbaşıoğlu)