Şişli'deki Zincirlikuyu ismi nereden geliyor!

Şişli'deki Zincirlikuyu ismi nereden geliyor!

Şişli'de halk arasında, “Son durak zincirli kuyu” denilse de aslında tam da şehrin merkezine oturmuş bir semt olan Zincirlikuyu'nun tarihi ve ismi nereden geliyor?

Büyükdere Caddesi üzerinde, çevre yolları ile bağlantılı, aşağısı Beşiktaş’a, yukarısı Maslak, Etiler’e, üstte ise Mecidiyeköy ve Esentepe’ye uzanan birçok semt ile bağlantılı bir semt.

Hani bütün yollar Zincirlikuyu'ya çıkar desek de pek yanlış olmaz.  Bu ismi duyunca hep de aklımıza içine zincir sarkıtılmış bir kuyu gelir. Gerçekten böyle bir kuyu var mı acaba?

zincirlikyu-ismi-nereden-geliyor1.jpg

Evet bu semte adını veren zincirli kuyu Garanti Bankasının arkasındaki askeri lojmanların arkasında kaldığı söyleniyor. Kuyunun üzerinde bulunan çıkrığın ipinin zincirden olması ve pek çok kişinin bu kuyudan nasiplenmesi sebebi ile o bölge bu isimle anılmaya başlamış. Daha önceleri bu şirin kuyu gözüküyormuş ama şimdilerde bir duvarın arkasında kalması sebebi ile kimsenin bu kuyudan haberi yok.

Semt yol kenarında kurulan İstanbul’un en popüler, en gözde en pahalı mezarlığı ile gündemdedir. Kapı girişinin üzerinde “Her canlı bir gün ölümü tadacaktır” yazısı dikkatleri çeker. ( Ankebut: 57)

zincirlikyu-ismi-nereden-geliyor2.jpg

Mezarlığın önünden geçen herkes bu yazıyı mutlaka okur ve eminim ki bir kere daha hayata bakış açısı değişir, hayatını gözden geçirir. Ölümü hatırlar ve “bugün de hayattayım” diyerek hayata biraz daha bağlanır mı acaba dersiniz?

Normalde mezarlıklar her zaman ürkütücü ve korkutucu olmasına rağmen Zincirli Kuyu mezarlığına girer girmez sizi çiçekler ve devasa ağaçlar karşılar. Mezarlık boyunca yürüdüğünüzde mezar taşlarında hep ünlü tanınmış isimler gözünüze çarpar. Çünkü burası şehrin en mutena, yatırım için en uygun mezarlığıdır. Parseline göre neredeyse ev fiyatına geleceğinize yatırım yapabilirsiniz.

Gelelim zincirli kuyunun hikayesine;

Bilindiği gibi çok eskilerde Şişli’nin semtleri olan, Ihlamur, Nişantaşı, Okmeydanı, Zincirli kuyu gibi kırlık alanlar padişahların yazlık saraylarının ve av köşklerinin bulunduğu ağaçlık yerlermiş.

Şimdi ki mezarlığın bulunduğu mevki ise 1870 yılında Sultan Aziz Han’ın oğlu veliaht Yusuf İzzettin Efendi için yaptırılan yazlık köşkün bahçesiymiş. Ama nedense içinde çeşit çeşit çiçeklerin yetiştiği, evcil hayvanların koşuştuğu bir bahçede bulunan bu köşk, onca güzelliğine rağmen Yusuf İzzetin efendiye pek de uğurlu gelmemiş.

1917 yılında girdiği bunalım sonunda bileklerini keserek intihar etmesi ile semt ve civarı uğursuz olarak anılmaya başlamış. Bazı kaynaklar ise Yusuf İzzetin efendinin öldürüldüğü, şehit edildiği olasılığından bahsederler. Bu acı olaydan sonra semtin uğursuzluğuna inanılarak buralara pek rağbet edilmez. Yerleşimin olmadığı bu alana şehir mezarlığı yapılması uygun görülür.

zincirlikyu-ismi-nereden-geliyor-abdulhak-hamit-tarhan-mezari.jpg

Şimdiki mezarlık 1935 yılında tam da köşkün bahçesinin olduğu yere kurulur. Takribi 391 bin metre kare bir alan üzerinde 43 adadan oluşan mezarlığın ilk müşterisi de Makber şiirinin yazarı Abdülhak Hamit Tarhan’dır.

Genç yaşta ölen karısı Fatma hanımın ölümü üzerine yazdığı makber şiiri Osmanlı’nın son dönemi, Cumhuriyet’in ilk yıllarında modern Türk şiirinin en güzel örneklerindendir. Türk edebiyatında Şair-i Azam sıfatı ile tanınan Abdül Hak Hamit Tarhan’ın bu acısı pek de uzun sürmemiş, karısının ölümünden hemen sonra aşık olup Londra’da bayan Nelly ile evlenmiştir.

Mezarlıkta en büyük göz alıcı mezar ise Cumhuriyet tarihinin ilk müteahiti olan Abdurrahman Naci Demirağ’ın anısına yapılan anıt şeklindeki kabirdir.

Yusuf İzzettin Efendinin köşküne gelince o hala daha ayakta. Yapı Meslek Lisesi olarak eğitim amaçlı kullanılmaktadır. Konut alanı için pek rağbet görmeyen semt genellikle bankalar, iş hanları, plazaların tercih ettiği yerler olarak rağbet görmektedir.

Kültür Sanat Yazarı

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum